“Bij onze kringloopwinkels heeft tachtig procent van de medewerkers een afstand tot de arbeidsmarkt. Wij bieden een laagdrempelige omgeving waarin iedereen wordt geaccepteerd en voor vol wordt aangezien.” Voor directeur Gert-Jan Dekker van Stichting RataPlan staat maatschappelijk verantwoord ondernemen altijd voorop.
Stichting RataPlan heeft twintig kringloopwinkels in Noord- en Zuid-Holland en beheert daarnaast verschillende fietsenwinkels en -stallingen. Ongeacht de locatie is de primaire doelstelling altijd hetzelfde: sociaal ondernemen, met oog voor mens en milieu. “Maar om zo goed mogelijk invulling te geven aan deze doelen willen we ook doorgroeien,” zegt Dekker. “Ieder jaar zetten we in op twintig procent groei van de stichting.” In maart van dit jaar opende RataPlan de grootste kringloopwinkel van Nederland in Ypenburg. Voor het selecteren van geschikte werknemers met een arbeidsbeperking wordt samengewerkt met onder meer sociale werkbedrijven (SW-bedrijven), werkgeversservicepunten en het UWV. Dekker ziet bij steeds meer bedrijven en organisaties mensen met een beperking, maar is niet onverdeeld positief. “Ik denk dat het beter zou zijn als de verschillende instanties, zoals de SW-bedrijven, het UWV en de gemeentes, intensiever zouden samenwerken. Voor werkgevers is het ideaal als er één loket komt waar alle informatie, voorzieningen en kandidaten gebundeld zijn. Daarnaast zijn de regionale verschillen erg groot. Goede voorbeelden van samenwerking zijn er wel, maar nog te weinig.”
Al ruim voor de invoering van de Participatiewet in 2015 heeft RataPlan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in dienst. Volgens Dekker heeft een kentering plaatsgevonden waardoor bedrijven zich steeds vaker inzetten voor mensen die moeite hebben om werk te vinden. “Vroeger was dat heel normaal. De zachte kant van ondernemen is een tijdje weggeweest, het ging alleen nog maar om winst maken. Gelukkig is tegenwoordig weer meer oog voor het menselijke. De invoering van de Participatiewet heeft daaraan zeker bijgedragen. Wel kan de doelgroep beter in kaart worden gebracht, deze is bijna uitgehold. Het gebeurt vaker dat wetgevers een wet bedenken waar aanpassingen op de realiteit dan achteraan moeten komen. Structuren en uitbreiden van doelgroep lijken mij een nuttige volgende stap. Vacatures zijn er inmiddels wel, dat is het probleem niet.”
“De zachte kant van ondernemen is een tijdje weggeweest, het ging alleen nog maar om winst maken. Gelukkig is tegenwoordig weer meer oog voor het menselijke.”
“Naast onze samenwerking met het UWV en SW-bedrijven hebben we ook vaak contact met grote bedrijven als Post NL en Heineken. Ook zij maken zich sterk voor kansen voor mensen met een arbeidsbeperking. Zij lopen tegen dezelfde problemen aan, zoals het gebrek aan eenduidige landelijke regelgeving of het gebrek aan krachtenbundeling tussen de gemeentes en andere betrokken instanties. Door samen op te trekken kun je van elkaar leren en een overeenkomstig geluid aan regelgevers laten horen. Daarnaast blijft het goed om best practices te delen met bedrijven van verschillende omvang.” Voor Dekker blijft het beste argument van ‘inclusief ondernemen’ de bijdrage die je levert aan het leven van de individuele werknemer. “Mensen die je aanneemt, hebben vaak enige tijd aan de zijlijn gestaan. Die zijn ontzettend blij dat ze weer deel uit kunnen maken van de maatschappij. Het hebben van werk is een belangrijk onderdeel van iemands leven, mensen voelen zich nuttig, leveren een bijdrage en hebben een eigen inkomen. Ik vind het een basisrecht om werk te hebben.
Bij RataPlan werken zowel mensen met een fysieke als mensen met een mentale handicap. Iedere werknemer heeft zijn eigen behoefte, maar echt grote aanpassingen aan de werkplaats zijn niet nodig geweest. “Het is meer een kwestie van het structureren van processen, zodat iedereen een duidelijke taakomschrijving heeft en weet wat er wordt verwacht. Bovendien bestaan er voldoende jobcoachingsmogelijkheden. Dat zetten wij naar vermogen in om onze mensen zo goed mogelijk te begeleiden. Maar de werknemers zijn voor het grootste gedeelte erg zelfstandig.” Voor bedrijven die ‘inclusief ondernemerschap’ nog niet hebben omarmt, heeft Dekker een duidelijke boodschap. “Volgens mij is de gedachte dat mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt in dienst hebben veel tijd en begeleiding kost of heel ingewikkeld is. Maar er zijn in vrijwel alle regio’s ondernemersnetwerken, zoals de ‘99van-netwerken’. Je hoeft echt niet zelf het wiel uit te vinden. Ik nodig mensen van harte uit om een keer in één van onze vestigingen te komen kijken en zelf te ervaren wat het inhoudt en oplevert.”
‘Er zijn in vrijwel alle regio’s ondernemersnetwerken, zoals de ‘99van-netwerken’. Je hoeft echt niet zelf het wiel uit te vinden’